W naszym gorączkowym cyklu nadszedł wreszcie czas na wpis, w którym odpowiadamy czym mierzyć temperaturę ciała dziecka. Temat gorączki przybliżyłyśmy we wcześniejszym artykule, za sobą mamy również post opisujący sposoby walki z gorączką. Dziś natomiast przetestujemy urządzenia, dzięki którym możemy stwierdzić, że u naszego bajtla wystąpiła wysoka temperatura. Termometry – to o nich będzie mowa w dzisiejszym wpisie. Jaki termometr wybrać? Gdzie mierzyć temperaturę u dziecka? Jakie są zalety i wady dostępnych termometrów?
Zanim wspólnie przetestujemy konkretne rodzaje termometrów, krótkie przypomnienie, gdzie dokonujemy pomiaru temperatury i kiedy mówmy o temperaturze nieprawidłowej:
Gdzie możemy zmierzyć temperaturę?
Pomiaru temperatury możemy dokonać w:
– jamie ustnej (pod językiem),
– dole pachowym,
– odbycie,
– przewodzie słuchowym,
– okolicy czoła.
Musimy jednak zdawać sobie sprawę, że temperatura ciała jest zależna od wielu czynników, m.in.:
- wieku – u osób starszych temperatura ciała może być mniejsza nawet o 0.5C;
- pory dnia – w godzinach popołudniowych temperatura wzrasta nawet o 0.5C w stosunku do godzin porannych (tak, aż o pół stopnia!), wg badań najwyższą temperaturę mamy w okolicach 16-18;
- stosowanych leków – zwłaszcza leki hormonalne zaburzają pomiar;
- płci – szczególnie u kobiet/dziewczynek w okresie miesiączkowania temperatura może ulegać znacznym wahaniom w zależności od fazy cyklu;
- wykonywanych czynności – np. intensywny wysiłek fizyczny przed pomiarem temperatury ciała może zaburzać wynik (co wydaje się dość logiczne).
Według polskich zaleceń aktualne rekomendacje miejsca pomiaru przedstawiają się następująco:
- u dzieci w wieku do 3 roku życia zalecany jest pomiar w odbytnicy(pamiętaj, że w czasie ustępowania gorączki temperatura w odbytnicy może spadać wolniej, niż temperatura zewnętrzna),
- między 3 a 5 rokiem życia rekomendowanym miejscem pomiaru jest ucho,
- u dzieci powyżej 5 roku życia temperaturę powinno się mierzyć w jamie ustnej (jeśli dziecko współpracuje rzecz jasna)
Jak pisałyśmy we wcześniejszych artykułach należy pamiętać, że o temperaturze prawidłowej mówimy w odniesieniu do pewnego przedziału, a nie do konkretnej wartości, którą pokazuje nam termometr. Co to oznacza? Ano tyle, że w zależności od miejsca pomiaru temperatura prawidłowa mieści się w przedziale:
- odbyt – 36,6 – 38 C
- błona bębenkowa – 35,8 – 38 C
- jama ustna – 35,5 – 37,5 C
- dół pachowy – 34,7 – 37,3 C – niska czułość w wykrywaniu gorączki, mała powtarzalność pomiaru, najsłabiej odzwierciedla temperaturę głęboką
- czoło – 35,6 – 37,9 C
Znając prawidłowy przedział temperatury w określonych miejscach ciała możemy stwierdzić czy u naszego bajtla pojawiła się gorączka (podwyższona temperatura) czy na przykład występuje hipotermia (< 35 C). Zwróć uwagę na rozpiętość wyników pomiarów, które uznawane są za prawidłowe! Zaskakujące, prawda?
No dobrze – przyjrzyjmy się zatem przyrządom, które umożliwiają określenie temperatury u dziecka.
Mała lekcja historii…….
Thomas Allbutt – brytyjski lekarz – to właśnie jemu zawdzięczamy pierwszy praktyczny termometr lekarski, służący do pomiaru temperatury ciała. Oczywiście dzisiejsze termometry nie przypominają pierwowzoru.
Rozwój techniki sprawił, że, jak w salonie samochodowym, możemy dokonać zakupu najbardziej wygodnego dla nas modelu. Dziś po krótce przedstawimy wam dostępną ofertę, żebyście lepiej i bardziej świadomie dokonali wyboru urządzenia niezbędnego w każdym domu. Bowiem stwierdzenia, że dziecko ma podwyższoną temperaturę można, drogi rodzicu, dokonać tylko na podstawie pomiaru temperatury ciała, a nie jak to czasem zdarza się w praktyce lekarskiej „na rękę” – Pani doktor bo on się wydawał jakiś taki ciepły 🙂
No dobrze to przejdźmy do oferty…
TERMOMETR CIECZOWY:
Kto z nas nie pamięta termometru rtęciowego, który mama „strzepywała” przy każdorazowym pomiarze temperatury! Dziś już pełni funkcję raczej muzealną, ponieważ od 2009 roku UE wycofało ten typ termometru z obrotu, ze względu na zawartą w nim rtęć.
Obecnie termometry cieczowe zawierają substancje bezpieczne – stopy galu, indu i cyny.
| Zakres pomiaru | 35-42 C- (błąd odczytu ok. 0,1C) |
| Miejsce pomiaru | Jama ustna, dół pachowy, odbyt |
| Czas pomiaru | Od 4 (jama ustna) do 10 min (dół pachowy) |
| Zalety | Niska cena, brak dodatkowych kosztów związanych z użytkowaniem (nie wymaga wymiany baterii, nasadek, kalibracji) |
| Wady | Stosunkowo długi czas pomiaru |
| Cena | 6-16 zł |
TERMOMETR ZMIENNOFAZOWY (CIEKŁOKRYSTALICZNY, CHEMICZNY)
Są to przyrządy z tworzywa sztucznego, które posiadają specjalne zagłębienia, w których zawarta jest substancja/mieszanina substancji, mająca zdolność zmiany koloru w zależności od wartości temperatury.
Wyróżniamy termometry zmiennofazowe jednorazowego i wielokrotnego użytku.
| Zakres pomiaru | 35,5 – 40,4 C – (błąd odczytu ok.0,1 – 0,2C) |
| Miejsce pomiaru | Jama ustna, dół pachowy, czoło |
| Czas pomiaru | 1-3 min |
| Zalety | Niska cena, brak dodatkowych kosztów związanych z użytkowaniem (nie wymaga wymiany baterii, nasadek, kalibracji) |
| Wady | Niedokładny pomiar temperatury – termometry wielokrotnego użytku wymagają specjalnego przechowywania w temperaturze poniżej 35C. |
| Cena | Ok 50-60 zł |
TERMOMETR ELEKTRONICZNY DOTYKOWY:
Przyrząd wykorzystuje układ elektroniczny (tzw.termistor), którego oporność elektryczna zmienia się wraz z temperaturą, która jest wyświetlana na ekranie przyrządu.
| Zakres pomiaru | 25 – 45 C – (błąd odczytu ok. 0,1 C) |
| Miejsce pomiaru | Jama ustna, dół pachowy, odbyt |
| Czas pomiaru | 10-15 s |
| Zalety | Bardzo szybki pomiar temperatury |
| Wady | Podatność na pole elektromagnetyczne (wywarzane przez telefony bezprzewodowe, komórkowe); koszty związane z użytkowaniem (wymiana baterii, nasadek, okresowa kalibracja urządzenia) |
| Cena | Od kilkudziesięciu złotych |
TERMOMETR BEZDOTYKOWY (NA PODCZERWIEŃ)
Termometr bezdotykowy wykorzystuje czujniki optyczne (termostaty), które wykrywają promieniowanie podczerwone emitowane przez gorące obiekty. Temperatura odczytana przez czujniki wyświetlana jest na ekranie przyrządu.
| Zakres pomiaru | 32 – 42,5 C – (błąd odczytu ok. 0,2C) |
| Miejsce pomiaru | Jama ustna, dół pachowy, odbyt, przewód słuchowy, czoło |
| Czas pomiaru | 1-4 s |
| Zalety | Bardzo szybki czas pomiaru, możliwość pomiaru temperatury w różnych obszarach ciała |
| Wady | Dodatkowe koszty związane z użytkowaniem (wymiana baterii, nasadek, okresowa kalibracja urządzenia); błędy pomiarowe spowodowane czynnikami zewnętrznymi (np. zalegająca wydzielina w przewodzie słuchowym, makijaż lub krem w miejscach pomiaru itp.) |
| Cena | Od kilkudziesięciu złotych |
Czy każdy termometr mierzy temperaturę tak samo?
Wydawałoby się, że pomiar temperatury różnymi termometrami powinien być taki sam. Czy jednak zawsze tak jest w praktyce? Co może zakłócić wynik pomiaru?
Po zakupie termometru, sprawdź w instrukcji gdzie dokładnie możesz mierzyć temperaturę ciała dziecka. Częstym błędem jest pomiar dokładnie na środku czoła, podczas gdy termometry bezdotykowe, przeznaczone do pomiarów temperatury na czole powinny być przykładane w okolicy skroni – przebiega tam tętnica skroniowa.
W przypadku termometrów, które mierzą temperaturę na błonie bębenkowej istotne może być sprawdzenie, czy nie ma zalegającej dużej ilości woskowiny (co w warunkach domowych może być trudne) i delikatne pociągnięcie za małżowinę uszną ku tyłowi, by „wyprostować” przewód słuchowy u dziecka i umożliwić pomiar na błonie bębenkowej. Termometr taki przeważnie nie sprawdza się również w przypadku zapalenia ucha, a z uwagi na anatomię przewodu słuchowego, ten sposób pomiaru temperatury nie jest zalecany dla dzieci w wieku < 1 miesiąca życia. Natomiast może cechować się większą czułością (czyli wskazaniem faktycznie gorączki) od innych metod pomiaru u dzieci.
Jeśli Wasz wybór padł na termometr, którym można mierzyć temperaturę pod pachą, to należy pamiętać, że skóra w tym miejscu musi być sucha, końcówka termometru ściśle przylegać do skóry, a czas pomiaru odpowiednio długi (co może być problemem u niektórych dzieci). Aczkolwiek pomiary pod pachą cechują się mniejszą dokładnością w ocenie gorączki.
W instrukcji sprawdź również w jaki sposób i jak często należy kalibrować termometr. Jako urządzenie elektroniczne może wymagać okresowego sprawdzenia wiarygodności i precyzji pomiaru.
Mamy nadzieje, że dzisiejszy wpis pomoże Wam wybrać najlepszy dla Was model i ułatwi zakup niezbędnego urządzenia w każdym domu. A wy jakiego termometru używacie?
